شانه منجمد یا شانه یخ زده
مفصل شانه، یک مفصل گوی شکل و کاسه مانند، از سه استخوان اصلی تشکیل شده است؛ هومروس (استخوان بازو)، اسکاپولا (استخوان کتف) و ترقوه. بافت نرم و محکم که به نام کپسول مفصلی شناخته می‌شود، این سه استخوان را احاطه کرده و پایداری آنها را فراهم کرده است. مجموعه این استخوان‌ها همراه با بافت نرم، به شانه دامنه حرکتی گسترده‌ای می‌بخشد.
وضعیتی که شانه به آن "یخ زده" می‌شود، هنگامی است که درد زیادی حس شده و استفاده از شانه کاهش می‌یابد. این کاهش فعالیت می‌تواند منجر به ضخیم و سفت شدن کپسول شانه شود و حرکت شانه را دشوارتر نماید، به وضعیتی که گویی شانه در موقعیت خود "یخ زده" است.
علل شانه یخ زده چیست؟
علل شانه یخ زده ممکن است متنوع باشند؛ از کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، دو وضعیت مختلف در عملکرد غده‌های گردنی، تا عوامل دیگری که می‌توانند به سلامت و عملکرد شانه‌ها تأثیر بگذارند.
کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)
در صورت کمبود تولید هورمون‌های تیروئید، که معمولاً با کم کاری تیروئید همراه است، افراد ممکن است با علائمی همچون افت انرژی، خستگی، افسردگی، افزایش وزن، و سرعت کاهش یافته در سلامتی مواجه شوند. این وضعیت می‌تواند تأثیر مستقیمی بر دمای بدن و در نتیجه حس شانه‌های یخ زده داشته باشد.
پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)
در مقابل، اگر تیروئید بیش از حد فعال باشد و هورمون‌های تیروئید به طور افزونی تولید شوند، افراد ممکن است با علائمی چون تندخوانی، اضطراب، لاغری زودرس، و افزایش دمای بدن مواجه شوند. این وضعیت نیز می‌تواند به تنش و حالت شانه‌های یخ زده منجر شود
بی تحرکی
بی‌تحرکی یکی از عوامل مهمی است که ممکن است به شانه‌های یخ زده منجر شود. زندگی با سبک حیاتی کم‌حرکت و بی‌تحرک، ممکن است باعث کاهش جریان خون و فعالیت عضلات شود. این شرایط می‌توانند به کاهش دمای بدن و ایجاد حس شانه‌های یخ زده منجر شوند.
فعالیت بدنی ناکافی و نشستن طولانی مدت، می‌توانند عاملی برای کم‌تحرکی باشند. عضلاتی که به نقطه خنثی خود نمی‌رسند، ممکن است فعالیت ناکافی داشته باشند و در نتیجه، حرکت و جریان خون به نواحی مختلف بدن محدود شود.
دیابت
با بررسی آمارها، مشخص شده است که افراد مبتلا به دیابت، در مقایسه با افراد سالم، احتمال بیشتری برای تجربه شانه منجمد دارند. هر چند دلیل دقیق این ارتباط هنوز مشخص نشده است، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که احتمالاً اتصال گلوکز (قند) به پروتئین‌های کلاژن، که به‌طور طبیعی در کپسول مفصل شانه وجود دارد، باعث افزایش سفتی و منجمد شدن شانه می‌شود.
افرادی که باید شانه بند گردنی را برای مدت زیادی پس از آسیب یا جراحی ببندند.
فرایند شکل‌گیری شانه یخ زده از طریق سه مرحله اصلی توصیف می‌شود
-
شروع انجماد: در این مرحله که به نام انجماد مفصل نیز معروف است، درد در مفصل شانه آغاز می‌شود. با حرکت دادن مفصل، درد نسبتاً شدیدی ایجاد می‌شود و گزارش‌ها حاکی از افزایش شدت درد شبانه‌روز می‌باشد. این درد به تدریج پیشرفت می‌کند و ممکن است تا 6 تا 9 ماه طول بکشد تا فرد را به آزار بکشاند.
-
انجماد: در این مرحله، سفتی مفصل و چسبندگی کپسول مفصلی افزایش می‌یابد. این افزایش سفتی باعث مشکل در حرکت مفصل می‌شود و انجام فعالیت‌های روزمره به‌طور چشمگیری دشوارتر خواهد شد. شدت علائم شانه منجمد در این مرحله بیشترین میزان خود را نشان می‌دهد. ارتباطی که شاید در این مرحله درد کمتری احساس شود.
-
ذوب شدن: در این مرحله گویا یخ‌زدگی شانه در حال ذوب شدن است. دامنه حرکتی مفصل شانه به تدریج افزایش می‌یابد و فعالیت‌های روزمره برای فرد راحت‌تر می‌شود.
علائم شانه یخ زده
در این قسمت، علائمی که ممکن است به نشان دهنده شانه یخ زده باشید، بررسی می‌شود. اگر هر یک از علائم زیر در شانه‌های خود احساس کنید، توصیه می‌شود به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید تا مشکلات خود را قبل از تشدید آنها، تشخیص دهید و درمان کنید:
احساس درد شدید در هنگام خوابیدن
زمانی که شانه یخ زده شده، در حین خوابیدن به سمت شانه، درد شدیدی احساس خواهید کرد که به اندازه‌ای شدید است که شاید نتوانید به راحتی خواب برید.
ناتوانی در انجام کارهای ساده روزمره
در برخی از کارهای روزانه که نیاز به بردن دست به پشت یا پهلو دارید، ممکن است با مشکل مواجه شوید. به عنوان مثال، بستن کمربند ایمنی در ماشین ممکن است برایتان دشوار باشد.
احساس درد در حین بالا بردن دست
با بالا بردن دست، درد شدیدی احساس خواهید کرد و ممکن است قادر به بلند کردن دستتان به میزان مطلوب نباشید.
ناتوانی برای ورزش کردن
ورزشکاران ممکن است به دلیل شانه یخ زده از ادامه ورزش منع شوند. درد شدید در حین پرتاب توپ یا هر فعالیت ورزشی مشابه، آنها را از ادامه فعالیت ورزشی باز می‌دارد.
احساس درد در طولانی‌مدت در هنگام نوشتن
در صورت شدت درد در منطقه شانه، حتی برای نوشتن با دست نیز ممکن است دشوار باشد. تایپ کردن یا استفاده از موبایل نیز ممکن است در این شرایط دلسرد کننده باشد.
روش‌های درمان شانه یخ زده
دارو درمانی
در اکثر موارد، درمان شانه یخ زده با استفاده از داروها بهبود یافته و همراه با تسکین درد و بهبود وضعیت مفصل است. نوع دارویی که برای شما موثرتر است، به وضعیت بیماری و توصیه پزشک متخصص شما بستگی دارد. داروهای معمولاً در این زمینه شامل مسکن‌ها و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌شوند که به تسکین درد، کاهش التهاب و گرفتگی شانه کمک می‌کنند. همچنین، تزریق استروئید (کورتیزون) به داخل مفصل شانه می‌تواند به عنوان یک داروی ضدالتهابی قوی مورد استفاده قرار گیرد.
مانیپولاسیون
مانیپولاسیون، یا دستکاری مفصلی، یکی از روش‌های جراحی برای درمان شانه یخ زده است. این روش تحت بیهوشی کامل بیمار انجام می‌شود و با حرکت‌دادن شانه به جهات مختلف، به رفع چسبندگی‌ها و گرفتگی شانه کمک می‌کند.
طب سوزنی
طبق مطالعات انجام شده بر روی بیمارانی که از شانه یخ زده رنج می بردند، طب سوزنی را برای بهبود یافتن علائم یخ زدگی شانه بسیار موثر می دانند. در این تحقیق های انجام شده، سوزن ها بر نقاط مختلفی از شانه قرار گرفتند که نتیجه ی آن کاستن درد ناشی از یخ زدگی شانه بود. در طی این آزمایش ها و بررسی ها پزشکان به این نکته دست یافتند که سوزن هایی که توسط متخصصین بر روی شانه قرار می گیرند، خواص ضد التهابی هم دارند.
بنابراین در نهایت زمانی که درد و التهاب مفصل کاهش یابد، امکان افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه هم فراهم می شود و فرد می تواند رفته رفته به وضعیت عادی خود برگردد. طب سوزنی حتی پس از انجام عمل جراحی شانه منجمد هم از جمله درمان های مورد تجویز پزشکان برای بهبودی و بازگشت مفصل به حالت اولیه می باشد.
تکارتراپی
تکارتراپی یک روش مؤثر و شناخته شده است که بهبود حالت شانه یخ زده و کمک به بازگرداندن حرکت و انعطاف‌پذیری به منطقه گردن و شانه می‌کند. این روش، با تمرینات و حرکات خاص، عضلات و بافت‌های اطراف گردن و شانه را تقویت کرده و تنش‌ها و افت تحرک را کاهش می‌دهد.
تکارتراپی معمولاً تحت نظر فیزیوتراپیست یا تکارتراپیست انجام می‌شود. در جلسات تکارتراپی، تمرینات اخصصی بر اساس نیازهای فرد تعیین می‌شود. این تمرینات ممکن است شامل انجام حرکات انعطافی، تقویت عضلات، و تکنیک‌های تراز و تعادل باشد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به عنوان یک روش کارآمد در درمان شانه یخ زده شناخته می‌شود. این تکنیک در افزایش قدرت عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری، و کاهش درد و تنش‌های مرتبط با شانه‌ها به کار می‌رود. اهمیت فیزیوتراپی در درمان شانه یخ زده از نظر تشخیصی و درمانی بسیار بالاست.
تزریق استروئید
تزریق استروئید به عنوان یکی از روش‌های درمانی مورد استفاده در موارد شانه یخ زده به کار می‌رود. این روش معمولاً توسط پزشکان تخصصی، مانند ارتوپد یا متخصص تراکم استفاده می‌شود. تزریق استروئید اغلب به عنوان بخشی از برنامه درمانی جهت کاهش التهاب و درد، و بهبود حالت شانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای مشاوره و درمان این بیماری، می‌توانید با خانم دکتر شیردل تماس بگیرید
تلفن: 02188053707
تلفن همراه: 09911207511
برای بهره‌مندی از مطالب آموزنده بیشتر، بهتر است صفحه اینستاگرام خانم دکتر الهه شیردل را دنبال کنید.