دکتر الهه شیردل متخصص طب فیزیکی و توانبخشی تهران

هالوکسوالگوسودرمانآن

هالوکس والگوس و درمان آن

هالوکس والگوس و درمان آن

منحرف شدن شست پا، یا هالوکس والگوس، متداول ترین دفورمیتی پا است؛ به این عارضه بونیون شست پا نیز گفته می‌شود. علت آن هم رشد یک برجستگی استخوانی اضافی به سمت بیرون، در انگشتان شست پا است. فشار واردشده به پا در حین راه رفتن، ایستادن طولانی‌مدت و پوشیدن کفش‌های تنگ می‌تواند موجب انحراف شست پا به بیرون شود.
هالوکس والگوس، علاوه بر مسئله زیبایی می‌تواند بسیار دردناک هم باشد و بر کیفیت زندگی اثر منفی بگذارد. این عارضه در صورت عدم اقدام برای درمان، در مراحل پیشرفته می‌تواند راه رفتن را هم سخت کند. برای درمان هالوکس والگوس، در ابتدا توصیه به پوشیدن کفش مناسب و استفاده از پدهای مخصوص و فاصله دهنده‌های انگشتان پا می‌شود. اگر این شیوه ها، موجب کاهش انحراف شست پا نشد، آن موقع برای درمان نیاز به عمل جراحی است. روش‌های درمان بدون جراحی در مراحل اولیه بسیار تاثیر گذاری بیشتری دارند، به همین علت مراجعه سریع و شروع فوری درمان مهم است. هالوکس والگوس، شیوع بالایی در جامعه دارد؛ این عارضه در زنان و در سنین بالا بیشتر دیده می‌شود. همچنین، بونیون انگشت شست پا در افرادی که کف پای صاف یا انگشت چکشی پا دارند، شیوع بیشتری دارد. در ادامه ابتدا دقیق‌تر توضیح می‌دهیم که انحراف شست پا چیست، و سپس با علائم و روش‌های درمان انحراف شست پا بیشتر آشنا می‌شویم.

بونیون یا بیماری هالوکس والگوس چیست؟

اگر عکس هالوکس والگوس را در اینترنت جستجو کنید، با عکس‌هایی از انگشتان منحرف پا روبه ‌رو خواهید شد. بونیون پا، برآمدگی استخوانی است که در قسمت خارجی انگشت شست پا ایجاد می‌شود. این دفورمیتی، در اثر سال‌ها تحت فشار بودن مفصل شست پا به وجود می‌آید و به مرور موجب انحراف شست پا به سمت بیرون می‌شود. در اصطلاح پزشکی، به این عارضه هالوکس والگوس می‌گویند. هالوکس والگوس باگذشت زمان می‌تواند موجب درد، تورم و ایجاد آرتریت در مفصل شست پا شود.
بونیون می‌تواند در یک یا هر دو پا ایجاد شود و همان‌طور که گفتیم این عارضه در زنان و در سنین بالا بیشتر است. در کل، از هر سه نفر یک نفر از ابتلا به هالوکس والگوس رنج می‌برد.

علت کج شدن انگشت شست پا چیست؟

برای ابتلا به هالوکس والگوس، نمی‌توان یک دلیل واضح آورد. درواقع می‌توان گفت تأثیر همزمان چندین علت مختلف در ایجاد این بیماری نقش دارد. ژنتیک یکی از عوامل مهم در ابتلا به آن است. برخی ژن‌ها، موجب انعطاف‌پذیری بیشتر رباط‌ها شده و به‌این‌ترتیب احتمال ابتلا به بونیون را بیشتر می‌کنند. به همین علت این عارضه تا حدودی زمینه ارثی و خانوادگی دارد.
پوشیدن کفش نامناسب و تنگ، ایستادن طولانی‌مدت و فشاری که در حین راه رفتن به پا وارد می‌شود، در افرادی که زمینه ارثی بیماری را دارند، می‌تواند علت هالوکس والگوس و انحراف شست پا باشد. داشتن برخی از ریسک فاکتورها هم احتمال ابتلا به آن را بیشتر می کند؛ این عوامل عبارت‌اند از:
•    سابقه خانوادگی ناهنجاری‌های پا، مانند انحراف شست پا و صافی کف پا
•    بیماری های التهابی که باعث درگیری مفاصل پا می شوند مثل آرتریت روماتوئید
•    وارد شدن آسیب به پا

 

 

عوارض هالوکس والگوس

ابتلا به هالوکس والگوس، به غیر از دردناک بودن این التهاب و عوارضی از جمله ناتوانی در پوشیدن کفش‌های معمولی و … عوارض جانبی نیز به دنبال خواهد داشت. تحقیقات نشان می‌دهد ابتلا به این عارضه می‌تواند مشکلات زیر را هم به دنبال داشته باشد:
•    چکشی شدن انگشتان
•    آرتروز و التهاب مفاصل
•    ایجاد خارهای استخوانی
•    بورسیت (التهاب کیسه‌های پر از مایعی که در اطراف مفاصل قرار دارند)

راه های درمان هالوکس والگوس یا انحراف شست پا

•    نوارها و پدهای مخصوص بونیون: پدهای بدون نسخه که برای درمان بونیون طراحی‌شده‌اند، می‌توانند التهاب را کاهش داده و از شدت درد کم کنند. همچنین می‌توان از نوارهای طبی، برای نگه‌داشتن پا در فرم مناسب استفاده کرد.
•    تغییر کفش و استفاده از کفش مناسب: برای کم کردن فشار وارد به انگشتان پا، می‌توان از کفش‌هایی که پنجه پهن‌تری دارند، استفاده کرد. همچنین می‌توانید با استفاده از وسایل مخصوص، پنجه کفش‌های قبلی خود را پهن‌تر کنید.

اگر روش‌های بالا برای شما مناسب نبود ، پزشک یکی از روش‌های زیر را پیشنهاد خواهد داد یا به‌صورت ترکیبی، مجموعه‌ای از درمان‌ها را برای رسیدن به نتیجه مناسب دنبال می‌کند:
•    کفش‌های ارتوپدی: کفش‌های ارتوپدی مخصوص، می‌توانند به اصلاح وضعیت پا و کم شدن انحراف شست پا کمک کنند. بستن آتل در طول شب نیز می‌تواند به بهبودی و کاهش علائم در بعضی افراد کمک کند.
   فیزیوتراپی: ماساژ، فیزیوتراپی و اولتراسوند درمانی، با کاهش چسبندگی‌های بافت نرم به کاهش درد و التهاب ناشی از بونیون کمک می‌کنند. تمرین‌هایی وجود دارند که می‌توانند به بهبود قدرت عضلانی اطراف بونیون کمک کنند و به‌این‌ترتیب، وضعیت طبیعی پا را بهبود دهند.